ในที่นี้
ถ้าจะได้จำนวนมาก
คงไม่น่าจะกังวลอะไร
แต่ สิ่งที่แพทย์และผู้รับบริการกังวล คือ
กลัวว่าจะได้ไข่น้อย
หรือไม่ได้ไข่ที่มีคุณภาพ
ในขั้นตอนการทำเด็กหลอดแก้ว
ทางการแพทย์จึงพยายาม
หาวิธีพิสูจน์ว่า
ผู้รับบริการรายใด
มีโอกาสที่ได้จำนวนไข่น้อย
และ/หรือ คุณภาพไข่ที่น้อย"
เรียกอีกอย่างว่า Poor ovarian reserve
1. อายุยิ่งมาก....ไข่ยิ่งน้อย
อายุมากแค่ไหนคงบอกได้ยาก
แต่เป็นที่เข้าใจกันว่า
น้อยกว่า 30
.ไข่จะมาก (มักจะมากกว่า 15 ใบ)
มากกว่า 30
.เริ่มไข่น้อยลง
มากกว่า 35
.ยิ่งน้อย ซึ่งมักจะมีจำนวน 5-10 ใบ
มากกว่า 40
.มักจะมีไข่น้อยกว่า 5 ใบ ซึ่งมีคุณภาพน้อยด้วย
2. รอบการกระตุ้นไข่ก่อนหน้านี้ ผลเป็นอย่างไร เช่น
ใช้ยาเท่าไร ได้ไข่กี่ใบ
ปฏิสนธิกี่ใบ แบ่งเซลล์ได้ตัวอ่อนสวยๆ กี่ใบ
3. ประวัติการผ่าตัดที่เกี่ยวข้องกับรังไข่ เช่น
ผ่าตัดเลาะซีสต์ แต่ละครั้งเนื้อรังไข่ดีๆ จะเสียหายไปด้วย
เวลากระตุ้นไข่ ก็อาจได้ไข่น้อยลง
บ่อยครั้งที่พบซีตส์ขนาดไม่โตนัก
ก็ให้กระตุ้นไข่ทำเด็กหลอดแก้วได้
4. ทำอุลตร้าซาวด์ตอนมีระดู Day 1/2/3
ดูไข่ ขนาดไข่ 3-8 มิลลิเมตร ว่ามีกี่ใบ
วิธีนี้แพทย์ใช้บ่อยสุด และความแม่นยำสูง
พบว่า
อายุ 20 กว่า....มักเห็นไข่เกิน 10-20 ใบ
อายุ 30 ..........มักเห็นไข่ 10+/- ใบ
อายุ 35 ..........มักเห็นไข่ 5-10 ใบ
อายุ 40 กว่า....มักเห็นไข่น้อยกว่า 5 ใบ
5. ฮอร์โมน FSH ขณะมีระดู Day 2/3
ค่าปกติ คือ FSH < 10 mIU/mL
ถ้า FSH > 40 mIU/mL หมายถึง วัยหมดระดู/ วัยทอง
การใช้ประโยชน์ของ FSH จำเป็นต้องแปลผลให้เข้าใจ
จากรายงานวิจัย พบว่า
FSH > 15 mIU/mL ....อัตราการตั้งครรภ์น้อยมากๆๆ
FSH < 10 mIU/mL ....ให้ดูปัจจัยข้ออื่น
6. ตรวจฮอร์โมน AMH :
AMH เป็นฮอร์โมนที่สร้างจากไข่ใบเล็กๆ ที่กำลังจะโต
ค่าปกติ AMH > 1.0 ng/mL
ถ้า AMH < 0.6 ng/mL ....มักจะได้ไข่น้อย
7. ลองฉีดยา FSH กระตุ้นไข่เลย ซัก 4-5 วัน
ถ้าอุลตร้าซาวด์แล้วได้ไข่หลายใบ
ก็ให้กระตุ้นต่อเพื่อทำเด็กหลอดแก้ว
ถ้าได้ไข่น้อยมาก....ก็ให้หยุด
(ถือว่าตอบสนองน้อย)
8. ยังมีการทดสอบอื่นๆ อีกหลายแบบ เช่น
- วัดปริมาตรของรังไข่
- วัดเลือดไหลเวียนเลี้ยงรังไข่
-Inhibin B
- กินยากระตุ้นรังไข่ (Clomiphene citrate challenge test)
-GnRHa stimulation test
แต่ใช้น้อย มากในปัจจุบัน
แล้วในชีวิตจริง
ที่แพทย์ทำการตรวจ
เพื่อจะได้รู้ว่า : จะได้ไข่จำนวนน้อยหรือไม่
ใช้องค์ประกอบหลายอย่างประสานกัน คือ
1. อายุ
2. อุลตร้าซาวกด์ ดูไข่ขนาด 3-8 มิลลิเมตร ว่ามีกี่ใบ Day
เดี๋ยวมาต่อครับ